Volledig gamma herstelmaatregelen bij zware misdrijven (Diverse Bepalingen VCRO 2012)

De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) kent momenteel 3 soorten herstelmaatregelen:

het herstellen van de plaats in de oorspronkelijke toestand of het staken van een strijdig gebruik;

het verplicht uitvoeren van bouw- of aanpassingswerken; en

het betalen van een geldsom ter waarde van de meerwaarde die het misdrijf heeft opgeleverd.

Bij zware misdrijven is het regel dat de plaats in de oorspronkelijke toestand moet worden hersteld of dat het strijdig gebruik moet worden gestaakt. Eventueel kunnen er bouw- of aanpassingswerken opgelegd worden.
Veel auteurs betwijfelen of de rechter een geldsom kan opleggen.
Zware misdrijven zijn misdrijven die bestaan uit het verrichten van handelingen in strijd met een stakingsbevel, of in strijd met de stedenbouwkundige voorschriften inzake de toegelaten bestemming.

Bij minder zware misdrijven is het regel dat er een geldsom wordt opgelegd.
Enkel als de plaatselijke ruimtelijke ordening op kennelijk onevenredige wijze zou worden geschaad, kan één van de andere herstelmaatregelen opgelegd worden.

Maar ?Diverse Bepalingen VCRO 2012' bepaalt nu expliciet dat het volledige gamma herstelmaatregelen mogelijk is bij zware misdrijven. Er kan dus ook een geldsom opgelegd worden ter waarde van de meerwaarde die een zwaar misdrijf opleverde. Maar alleen als het misdrijf kennelijk verenigbaar is met een goede ruimtelijke ordening. De ?Memorie van Toelichting bij het ontwerp van Diverse Bepalingen VCRO 2012' geeft het voorbeeld van een woning die maar een omvang van 1.000m³ mocht hebben, en die uiteindelijk 1.015m³ telt, of van een tuinhuisje dat gebouwd werd in een ander materiaal dan voorgeschreven in de verkavelingsvoorschriften en dat in weerwil van een stakingsbevel toch werd afgewerkt...
Het feit dat hier een stakingsbevel werd doorbroken, zal uiteraard een ongunstige invloed hebben op het te betalen bedrag.

Nog volgens de Memorie blijft het de bedoeling dat bij zware misdrijven het herstel in de vorige staat wordt opgelegd; aanpassingswerken zijn een uitzondering, en het opleggen van een geldsom ter waarde van de meerwaarde is de ?absolute uitzondering?. Bij de minder zware misdrijven is het opleggen van een geldsom de regel, aanpassingswerken zijn een uitzondering en het herstel in de vorige staat is hoogst uitzonderlijk.
Voor de ?gewone' herstelmaatregelen volstaat een minder uitgebreide motivering. Wie een ?uitzonderlijke' maatregel vordert, zal een lijvige argumentatie moeten uitschrijven.

Deze verduidelijking geldt vanaf 16 juni 2012.

Bron: Decreet van 11 mei 2012 houdende wijziging van diverse bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en wijziging van de regelgeving wat de opheffing van het agentschap Ruimtelijke Ordening betreft, BS 6 juni 2012 (art. 33 Diverse Bepalingen VCRO 2012).

Zie ook:
? Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (art. 6.1.41, §1 VCRO).
? Ontwerp van decreet houdende wijziging van diverse bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en wijziging van de regelgeving wat de opheffing van het agentschap Ruimtelijke Ordening betreft, Vl.Parl., Parl.St., nr. 1494 (2011-2012) 1, 15.