Soepeler whereaboutssysteem voor Vlaamse elitesporters treedt in werking

Op 14 november 2012 treedt het nieuwe Vlaamse Antidopingdecreet in werking. Vanaf dan moet nog slechts een derde van de Vlaamse elitesporters dagelijks opgeven waar en wanneer ze trainen en welk uur ze beschikbaar zijn voor een dopingcontrole. Voor de rest komt er een soepeler whereaboutssysteem. Dat moet de dopingcontroles vereenvoudigen en verbeteren.

Antidopingdecreet van kracht

Vlaanderen vaart vanaf 14 november definitief een nieuwe koers in zijn antidopingbeleid. Het Vlaamse Antidopingdecreet van 25 mei 2012 dat dan van kracht wordt, introduceert 2 belangrijke nieuwigheden. De whereaboutsverplichtingen van sporters hangen voortaan volledig af van de categorie waartoe ze behoren. Van de 4 categorieën, moet immers alleen nog de selecte groep topsporters uit categorie A (waaronder duatleten en veldrijders) voor elke dag opgeven waar ze trainen en op welk uur ze onmiddellijk beschikbaar zijn voor een onaangekondigde dopingcontrole. Sporters uit categorie B en C moeten geen dagelijks beschikbaarheidsuur doorgeven aan de NADO (Nationale Antidopingorganisatie - administratie bevoegd voor Vlaanderen). Sporters uit categorie D moeten geen verblijfsgegevens invullen.

Daarnaast komt er een nieuw sanctiesysteem. Wanneer een elitesporter uit categorie A zijn whereaboutsverplichtingen niet nakomt, wordt dat automatisch gezien als een ?gemiste controle' of ?aangifteverzuim van de verblijfsgegevens'. Sporters uit categorie B die de regels niet naleven, kunnen terechtkomen in categorie A. De NADO kan dus beslissen dat ze meer verblijfsgegevens moeten doorgeven. Een eerste keer duurt deze sanctieperiode 6 maanden. Wordt gedurende deze periode echter opnieuw een aangifteverzuim of gemiste controle vastgesteld, dan komt er nog eens 18 maanden bij vanaf de dag van vaststelling. Voor sporters uit categorie C geldt een gelijkaardige regeling, maar dan met een verhuis naar categorie B of A. De NADO kan in bepaalde gevallen ook niet-elitesporters aan de verplichtingen van categorie A onderwerpen. De voorlopige schorsing en disciplinaire afhandeling van dopingpraktijken van elitesporters ligt volledig in handen van de sportverenigingen. Een beroep bij het TAS (Hof van Arbitrage voor Sport) moet altijd mogelijk zijn.

Uitvoeringsbesluit zet puntjes op de i

De Vlaamse regering heeft de procedures verder uitgewerkt in een uitvoeringsbesluit. Het is een lijvig document geworden van 116 artikels in 14 hoofdstukken. We belichten enkele accenten:

Whereabouts ? 4 categorieën sporters

Het besluit bepaalt welke sportdisciplines tot welke categorie behoren. Categorie A voor wie de strengste whereaboutsverplichtingen gelden, bestaat uit 11 disciplines gaande van biatlon, langeafstandlopen en langlaufen tot veldrijden en duatlon. Categorie B telt de meeste disciplines, 27 in het totaal, waaronder badminton, boksen, judo, roeien, schermen, tennis en zeilen. Basketbal, handbal, hockey, ijshockey, voetbal, volleybal en waterpolo vallen onder categorie C. Voor deze sporten moet de ploegverantwoordelijke doorgeven waar en wanneer trainingen doorgaan en sporters gewoonlijk verblijven als ze niet trainen. Categorie D ten slotte, bevat 11 disciplines waaronder boogschieten, duiken, curling en dressuur in het paardrijden.

Sporters uit categorieën A en B kunnen beslissen om hun whereaboutsverplichtingen te delegeren aan een derde, maar blijven wel persoonlijk verantwoordelijk voor het nakomen ervan. Sporters moeten hun verblijfsgegevens in principe per kwartaal doorgeven, op 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober. Diegene uit categorie A moeten wel een dagelijks beschikbaarheidsuur opgeven. Ze kunnen dit tijdslot op elk moment, dus ook net voor de aanvang, wijzigen. Gebeurt dit regelmatig kort voor de aanvang, dan is verder onderzoek mogelijk. Het besluit omschrijft de precieze gevolgen van het overtreden van de whereaboutsverplichtingen en de procedures hierbij.

TTN-commissie

Sporters die om therapeutische redenen verboden stoffen of methodes willen gebruiken, moeten hiervoor toestemming krijgen van de TTN-commissie. De 6 leden van dit team hebben allen een master in de geneeskunde. De (Vlaamse) NADO registreert alle toegekende TTN's en informeert de Wereldantidopingorganisatie (WADA) hierover via het ADAMS-systeem.

Dopingcontroles

Dopingcontroles kunnen er komen op initiatief van de NADO, van sportverenigingen, internationale sportfederaties en het WADA. Wanneer de NADO een controle wil uitvoeren, formuleert het een controleopdracht aan de controlearts en eventueel chaperon. Zowel arts als chaperon (en eventuele experts) hebben een vertrouwelijkheidsplicht. Zij roepen de sporters op via een formulier waarvan de inhoud aan een reeks verplichtingen moet voldoen. Bij elke monsterneming (bloed of urine) worden de bevindingen vastgelegd in een dopingcontroleformulier. De NADO ontvangt de originele versie, de sporter krijgt een kopie van het formulier. Sportverenigingen en internationale sportfederaties kunnen ook een kopie krijgen, net als het WADA en het controlelaboratorium dat het monster analyseert. Het labo bezorgt de resultaten aan de NADO.

Biologisch paspoort

De NADO kan beslissen een biologisch paspoort op te stellen voor elitesporters die een discipline beoefenen waarvoor de bevoegde internationale sportfederatie het paspoort hanteert. Het administratieve beheer van de paspoorten ligt in handen van de ?Atleet Paspoort Management Eenheid' (APME).

Dopingpreventie

De NADO speelt tot slot een belangrijke rol bij dopingpreventie. Samen met de sportverenigingen staat het onder meer in voor communicatie en vorming op het gebied van dopingbestrijding voor sporters, begeleiders en ploegverantwoordelijken en het ontwerpen van gedragscodes. Sportverenigingen zijn verplicht om de gegevens van aangesloten elitesporters door te geven.

Oude uitvoeringsbepalingen opgeheven

De dopingbepalingen in het besluit medisch verantwoorde sportbeoefening van 2008 worden opgeheven. De besluiten tot uitvoering daarvan blijven van kracht totdat hun geldigheidsduur verstreken is of totdat ze opgeheven of gewijzigd worden. De erkenningen van controleartsen, controledeskundigen en controlelabo's op basis van het oude besluit, blijven van kracht tot hun huidige geldigheidsduur verstrijkt.

Bron: Besluit van de Vlaamse Regering van 19 oktober 2012 houdende uitvoering van het decreet van 25 mei 2012 betreffende de preventie en bestrijding van doping in de sport, BS 7 november 2011.

Zie ook
Decreet van 25 mei 2012 betreffende de preventie en bestrijding van doping in de sport, BS 12 juli 2012. (Vlaams Antidopingdecreet)