Politie krijgt veiligheidsinstructies voor evenementen tijdens EK voetbal

Tussen 10 juni en 10 juli 2016 vindt in Frankrijk het EK voetbal plaats. Minister van Binnenlandse Zaken, Jan Jambon, wil absolute veiligheid bij de evenementen en grote schermen die deze periode in tal van steden en gemeenten worden georganiseerd. Via Omzendbrief OOP42bis geeft hij onze burgemeesters en politiediensten daarom een aantal aanbevelingen. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar degelijke risico-analyses van de geplande evenementen, de rol van de lokale besturen en politie, de inzet van bewakingsagenten en vrijwilligers, controles van toeschouwers én uiteraard de terreurdreiging.

Risicoanalyse van elke wedstrijd

De lokale overheden moeten, ieder voor wat hen betreft, een voorafgaande risicoanalyse uitvoeren van de evenementen en op basis daarvan te beslissen welke maatregelen er dienen te worden genomen door welke instantie. Het is hierbij van belang om ook de nodige scenario's uit te werken voor noodgevallen en crisissituaties. De lokale besturen moeten rekening houden met de grootte van de betrokken stad of gemeente, het feit of er veel voetballiefhebbers wonen, evacuatiemogelijkheden, horeca in de buurt, mogelijke dreiging op vlak van ordeverstoringen en eventuele terroristische dreiging waardoor de overheid beperkende maatregelen kan nemen.

Er moet ook rekening worden gehouden met evenementen die spontaan georganiseerd worden. En de impact op de mobiliteit en de openbare orde moet op voorhand worden ingeschat.

Toestemming burgemeesters

Jambon geeft heel wat tips op basis waarvan burgemeesters EK-evenementen al dan niet kunnen toelaten. Hij benadrukt daarbij wel dat voor heel wat kleinschalige evenementen geen toelating of vergunning zal nodig zijn.

De aanbevelingen hebben onder meer betrekking op de organisatoren van evenementen, de verkoop van alcohol, de taakverdeling tussen het veiligheidspersoneel, de afspraken met medische diensten en brandweer, de aanduiding van de verantwoordelijken, het opstellen noodscenario's, de locatie van een evenement, het aantal toegelaten personen, maatregelen m.b.t. vuurwerkgebruik, de afspraken over communicatie in geval van incidenten of crisissen, de afspraken rond social media gebruik, het gebruik van sanitair en mediastrategieën.

Terrorisme

Minister Jambon wil dat de burgemeesters en politie bijzondere aandacht besteden aan (potentieel) terrorisme. Wanneer er voor heel het Belgisch grondgebied een dreigingsniveau 3 of 4 geldt dat eveneens betrekking heeft op de samenkomst van groepen, dan geldt dit niveau ook voor grote schermen. Is het niveau beperkt tot bepaalde plaatsen, dan zal OCAD naar aanleiding van een toernooi een specifieke evaluatie opmaken over de plaatsing van de schermen. Tenzij er nieuwe of concrete elementen uit voortkomen, zal het dreigingsniveau gelden voor alle schermen.

Ook de korpschef kan in bepaalde gevallen specifieke dreigingsevaluaties uitvoeren. Bij dreigingsniveau 3 of 4 in ons land kunnen alle mensen op grote evenementen aan een controle worden onderworpen. Jambon herhaalt de voorwaarden waaronder bewakingsagenten een toegangscontrole kunnen uitvoeren.

Politie inzetten?

Niet alle evenementen en activiteiten rond het EK zullen een politionele inzet vereisen. Steden en gemeenten moeten daarom op basis van de risicoanalyses inschatten hoeveel politieagenten er het best worden ingezet.

De taken en opdrachten van de politie worden zoals bij elke voetbalgerelieerde gebeurtenis afgebakend in een operatieorder en briefing. Ze concentreren zich tijdens het EK vooral op actieve interactie en communicatie met de organisator en de deelnemers van een evenement en op de observatie van potentiële onruststokers en potentieel deviant gedrag.

Aanmelding belangrijke evenementen door politie

Aan de lokale politiekorpsen wordt ook aangeraden om permanent een overzicht bij te houden van alle gevraagde en vergunde EK-gerelateerde initiatieven op het openbare domein of in private plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn. De belangrijkste evenementen moeten vroegtijdig worden aangemeld door het opstellen van een administratief rapport. Bijvoorbeeld bij evenementen waar minstens 1.000 toeschouwers worden verwacht of waar risicogroepen aanwezig kunnen zijn.

Aan iedere politiezone die risicogroepen voetbalsupporters moet beheren, wordt gevraagd om voor en tijdens de periode van het EK permanent informatie in te winnen m.b.t. de intenties van deze groepen, onder andere via spotterswerking.

Voetbalspotters kunnen ook nu worden ingezet om evenementen in goede banen te leiden.

Geen voetbalstewards, wel gemeenschapswachten en bewakingsagenten

De Voetbalwet van 21 december 1998 is niet van toepassing op de EK-evenementen. Dit betekent dat stewards niet als voetbalstewards (met stewardvest) kunnen worden ingezet, noch als vrijwilliger (zonder stewardvest of ander type vest) om de veiligheid te garanderen. Steden en gemeenten kunnen wel beroep doen op gemeenschapswachten en bewakingsagenten.

De gebruikelijke wettelijke en strafrechtelijke bepalingen blijven wel van toepassing zoals de basisnormen brandveiligheid, het ARAB en AREI, enz. Het is aan de lokale overheid om te (laten) controleren of aan de vereisten wordt voldaan.

GAS-wetgeving inschakelen

Steden en gemeenten kunnen bepaalde vormen van overlast m.b.t. de Voetbalwet wel bestraffen met gemeentelijke administratieve sancties (vb. het gooien van voorwerpen, het aanzetten tot haat en het gebruik van vuurwerk). En ze kunnen ook andere vormen van overlast tijdens het EK opnemen in hun GAS-wetgeving.

Jambon raadt de steden en gemeenten aan om zeker vuurwerkgebruik te bestraffen via de GAS-wetgeving gezien de risico's ervan.

Bron: Omzendbrief OOP 42bis van 25 mei 2016 betreffende het uitzenden van voetbalwedstrijden op een groot scherm op het Belgische grondgebied en de organisatie van evenementen gelieerd aan voetbal, BS 9 juni 2016.